 Elk portret is uniekElke dag zien we gezichten van mensen om ons heen: van bekenden, maar ook van vreemden. Soms valt ons iets op, zoals een huidskleur of een gezichtsuitdrukking, maar meestal zijn we ons niet zo bewust van wat we zien. Bij het koptekenen is het van belang goed te kijken naar juist die verschillen. Wat maakt iemand zo uniek? |
    |
| Als je iemand aankijkt, zie je zijn of haar gezichtsuitdrukking: iemand is boos of blij of heeft verdriet; iemand peinst of roept wat. In het gezicht is het vooral af te lezen aan de stand van de mond en de ogen. Alle spieren onder de huid zorgen voor andere "gezichtsuitdrukkingen". In de serie studieschetsjes (uit de waardevolle tekenmap van mijn schoonvader die ook schilderde) zie je enkele uitdrukkingen getekend: een lachende vrouw (let op de geometrische vormen die in deze schets gebruikt zijn: cirkels, rechthoek en driehoek), een boze man, een verwonderde man en een huilende baby. |
   LeeftijdHet aflezen van de leeftijd is bij een baby niet moeilijk, maar bij een volwassene moet je om iemand ouder te laten lijken, goed kijken wat deze persoon nu zo maakt. Op de studieschetsjes zie je een kalende oude man met snor en brilletje uitgewerkt. Let ook hier op de cirkelvorm van het hoofd. Accessoires zoals het brilletje zijn dankbare details die je kunt gebruiken. Vaak is het ook de kleding zoals een pet of hoed. Oudere mensen hebben uiterlijk gezien naast kalende hoofden meestal meer rimpels, wallen onder de ogen, onderkinnen, soms een slecht gebit. Kinderen hebben leuke staartjes of petje en kuiltjes in de wang of een pony waaronder guitige oogjes je aanstaren. In de galerijen van DutchPainter zijn meerdere portretten van kinderen te zien, een geliefd thema. |
  RasAls iemand uit een ander deel van de wereld komt, is zijn afstamming meestal goed af te lezen aan zijn gezicht. Denk maar aan een chinees met spleetogen, een afrikaan met donkere huid en dikke lippen. Vaak zijn ook juist hier de accessoires als neusring, kleurrijk zijden jasje en dergelijke te gebruiken bij het karakteriseren van de persoon. Het voor ons exotische is dan interessant om naar te kijken. Een leuk thema. |
| Standpunten De afstand van de tekenaar en het standpunt dat deze inneemt is van belang bij het tekenen. |
   |
Het maakt nogal uit of je iemand van boven of van onder ziet. Als het model zit te lezen en jij staat te tekenen dan zie je het hoofd van bovenaf. Op mijn kleurpotloodschets aan het begin van het artikel Portrettekenen 1 is dit te zien. Op de studieschets is deze houding van voren en van opzij te zien. Leuk om te zien hoe hier de cirkels van het aangezicht en het achterhoofd gebruikt zijn. Doordat het model naar beneden kijkt, is er dus meer van het achterhoofd te zien. Een portret van onderaf bekeken is niet zo gebruikelijk, het gezicht krijgt dan een lelijke verkorting, je kijkt onder tegen de neus aan, niet zo flatteus voor een normale, natuurlijke portrettekening, maar voor bepaalde taferelen, zoals bewondering, aanbidding een voor de hand liggende stand van het hoofd. |
 In de kunstIn de kunst is met aanzichten gespeeld door schilders van de kubistische stroming. Picasso heeft een voor en zij -aanzicht in een tekening gecombineerd (en face /en profil), wat een vervreemdend effect geeft. |
| Er valt nog heel veel te vertellen over het portret. Ik ben zeker niet volledig, maar bespreek wat ik met DutchPainters wil delen. Het volgende -laatste artikel - wil ik het nog hebben over soorten portretten, kleur, compositie, karikaturen en maskers en ook enkele werken van DutchPainters daarbij aan de orde laten komen, naast het werk van kunstenaars. Ik hoop dat dit artikel jullie inspireert en aan de gang zet. Ik moet ook nodig zelf weer aan de slag. Sukses. Jos van Meel |